Zehirlenmeler Ve Korunma Yöntemleri
Günümüzde zehirlenmeler nedeniyle acil servislerimize basvuran kisi sayisi oldukça fazladir. Zehir ve toksik madde sözcükleri gibi zehirlenme ve entoksikasyon sözcükleri de es anlamlidir. Vücuda alindiginda ya da temas ettiginde dokularin islevlerini bozan maddelere zehir, ortaya çikan bozukluga zehirlenme denir. Toksikoloji kelime olarak “zehir bilimi”’anlamina gelir. Bu tanimi açmak gerekirse; özellikle yüzyilin son çeyreginde gelisen bilim ve teknolojideki bu tanimi yetersiz kilmistir. “Toksikoloji bilimi, maddelerin biyolojik sistemler üzerindeki zararli etkilerini inceleyen bilim dalidir” demek daha dogrudur. Zehirlerin, olasi tüm etkilerinin bilinmesi olanaksizdir. Bu nedenle, tedavinin tüm boyutlari hakkinda öneride bulunabilecek yerel bir zehirlenme ünitesine erken basvurmalidir. Ülkemizde de Zehir Danisma Merkezi (ZDM) vardir.
Saglik Bakanligi’na bagli, ücretsiz aranabilen, Zehir Danisma Merkezinin numarasi 0 800 314 79 00 Bu merkezde 24 saat 7 gün telefon basinda sizi karsilayan bir hekim bulunmaktadir ve her türlü zehirlenme sonucunda ne yapilmasi gerektigini anlatmaktadir. Zehirlenmeler en fazla nerede ve nasil olusmaktadir? Yapilan arastirmalar zehirlenmeler en çok evlerde olusmaktadir. Bunlarin dörtte üçü kaza, dörtte biri ise istemli zehirlenmelerdir. Çamasir sularindan boyalara, böcek öldürücülerden ilaçlara kadar zehirleyici özelligi olan birçok madde günlük yasantida yaygin biçimde kullanildigindan, özellikle çocuklar için büyük tehlike olusturur. Bu maddeleri çocuklardan uzak tutmaya yönelik etkili önlemler alinmalidir.Zehirlenmelerden ölüm %1'in altindadir.Istemli zehirlenmelerin gelismis ülkelerin sorunu oldugu düsünülmekte ise de, yeni arastirmalar bu sorunun gelismekte olan ülkelerde de çok önemli bir problem oldugunu ortaya koymustur. Gelismekte olan ülkelerde istemli zehirlenmelerde ölüm %10–20, gelismis ülkelerde ise % 0,5-1'dir. Alinan madde ya da maddeler nelerdir? Tüm zehirlenmelerin % 60'i ilaç olmayan ürünlerle olmaktadir. En siklikla kozmetikler, kisisel bakim ürünleri, temizlik maddeleri, bitkiler, hidrokarbonlar ile meydana gelmektedir. Geri kalan % 40'i ise ilaçlardir, ates ve agri gidericiler, öksürük, soguk alginligi ilaçlari, antibiyotikler, sinir sistemi ilaçlari olusturur. Zehirlenme yol açan ilaçlar hangileridir? Bu ilaçlar çogunlukla evde herkesin kullaniminda olan ve çogunlukla çocuklarin ulasabilecegi yerlerde olan ilaçlardir.Çocuklar açisindan, kaplanmis tabletler kaplanmamis olanlardan, degisik renkli tablet ve kapsüller tek renkli olanlardan ve yumusak ilaçlar sertlerden daha çekicidir.
Bu maddeler vücuda hangi yollardan girmektedir? Sindirim yoluyla: En sik rastlanan zehirlenme yoludur. Sindirim yoluyla alinan zehirler genellikle ev ya da bahçede kullanilan kimyasal maddeler, zehirli mantarlar, bozuk besinler, ilaç ve asiri alkoldür. Solunum yoluyla: Zehirli maddenin solunum yolu ile alinmasiyla olusur. Genellikle karbonmonoksit (tüp kaçaklari, sofben, bütan gaz sobalari), Lagim çukuru veya kayalarda biriken karbondioksit, havuz hijyeninde kullanilan klor, yapistiricilar, boyalar ev temizleyicileri gibi maddeler ile olusur. Cilt yoluyla: Zehirli madde vücuda direk deri araciligi ile girer. Bu yolla olan zehirlenmeler böcek sokmalari, hayvan isiriklari, ilaç enjeksiyonlari, saç boyalari, zirai ilaçlar gibi zehirli maddelerin deriden emilmesi ile olusur. Sindirim yolu (agiz yolu) tüm zehirlenmelerin % 75'i olusturur. Deri ve gözden alinma ise ancak % 5 vakada görülmektedir.Zehirli maddeler vücudun hemen her bölümünü etkileyebilir. Birçok belirti ve bulgu olusabilir. : Bulanti, kusma, karin agrisi, ishal, yürüme bozuklugu Bilinç kaybi, havale, rahatsizlik hissi, hareketlerde uyumsuzluk, konvülziyon (havale geçirme), ates, görme bozuklugu, halüsinasyonlar, nabiz bozuklugu, kalp durmasi aritmiler (ritim bozukluklari), siyanoz (morarma) gibi. Herhangi bir zehirlenme ile karsilastiginizda;
Sindirim yoluyla zehirlenmede ilkyardim nasil olmalidir?
Solunum yolu ile zehirlenmelerde ilkyardim nasil olmalidir?
Cilt yolu ile zehirlenmelerde ilkyardim nasil olmalidir?
Zehirlenmelerde genel ilkyardim kurallari nelerdir?
Zehirlenmelerden Korunma
Derleyen: Uz.Dr.Cüneyt Özüak Aile Hekimligi Uzmani |
Bütün Zaman Ayarları WEZ +3 olarak düzenlenmiştir. Şu Anki Saat: 10:43 . |
Powered by vBulletin® Version 3.7.0
Copyright ©2000 - 2024, Jelsoft Enterprises Ltd.