Isıtıcı-termostat
Çoğu tropik bölgelerden gelen akvaryum bitki ve balıkları genellikle 24° -26° C su sıcaklığı gerektirirler. Isıtıcı-termostatın görevi akvaryumun sıcaklığını ayarlanan sıcaklıkta olabildiğince az salınımlarla sabit tutmaktır. Günümüzde bazı tanınmış firmaların ürettikleri kaliteli ısıtıcı-termostatlar sayesinde akvaryumlarda suyun sıcaklığını güvenli bir biçimde ayarlamak artık bir sorun olmaktan çıkmıştır.
Isıtıcının gücü (Watt) ne olmalı?
Akvaryumunuzun sıcaklığını 25° C'de sabit tutmak için serin bir odada litre başına yaklaşık 1,5 Watt ısıtıcı gücü hesap etmelisiniz. İyi ısıtılan bir odada ise lire başına 1 Watt yeterli olacaktır. Örneği 100 litrelik bir akvaryum için soğuk bir adada 150 Watt'lık, ılık bir odada ise 100 Watt'lık bir ısıtıcı gerekecektir.
Işıklandırma sistemi
Diğer bitkiler gibi akvaryum bitkileri de fotosentez yoluyla besinlerini sentezleyebilmek için ışık enerjisi gerektirirler. Gün ışığı, görünümü bozan ve bitkilere zarar veren yosunların oluşmasına neden olduğu için akvaryumlar genelde doğrudan güneş ışığı almayan bir yere yerleştirilir ve suni olarak aydınlatılırlar. Akvaryum kapağına takılan floresan lambaları en yaygın ışıklandırma yöntemidir. Bunun dışında, cıva buharlı (HQL) ve halojen (HQI) lanbalar da akvaryumlarda kullanılırlar. Güçlü ışığı ve spektrum özellikleriyle halojen lambalar daha çok deniz akvaryumlarında kullanılırlar.
Akvaryum, hergün 10-12 saat aydınlatılmalıdır. En iyisi, ışıklandırma sistemini bir saatli şaltere bağlayarak ışıklandırmanın düzenli olmasını sağlamaktır. Düzenli saatlerde açılıp kapanan ışığa ve balıklar kısa zamanda uyum sağlayacaklardır. Hem yosun oluşumunu azaltmak, hem de akvaryumu daha geç saatlere kadar seyredebilmek için ışık öğlenleri bir iki saat kapatılabilir.
Su ışığı absorbe eder. Akvaryumun tabanına kadar yeterli bir ışıklandırma istiyorsak ışık kaynağının gücünü akvaryumun yüksekliğine göre ayarlamalıyız. Bitkilerin türlerine göre ışık gereksinimleri farklıdır. Genelde bitkiler, düşük ışık şiddetiyle yetinenler, orta şiddette ve yüksek şiddette ışık şiddeti gerektirenler diye üç gruba ayrılırlar. Herhangi bir bitki türü tanıtılırken bu gruplardan hangisine girdiği belirtilir. Işık şiddeti lux birimiyle ölçülür.
Grup Doğal ortamlarındaki ışık şartları Işık şiddeti (lux)
Düşük doğada gölgede yaşayan türler 100 - 200
Orta doğada yarı gölge yerlerde yaşayan türler 1000 - 3000
Yüksek açıkta, güneş altında büyüyen türler 8000 -
Tropik bölgelerde öğlenleri güneş altında ışık şiddeti 75000 lux'e kadar ulaşır.
Bitkilerin sağlıklı gelişimi ve balıkların canlı renklerinin görülebilmesi için ışığın şiddeti kadar renk bileşenleri (spektrum özellikleri) de önem taşır.
Floresan lambaları
Son yıllarda, tatlı su ve deniz akvaryumları için uygun spektrum özelliklerinde birçok floresan lambası piyasaya çıkmıştır. Işıkta mavi tonlarının fazla olması yosunlanmayı hızlandırır. Bu yüzden ağırlık, kırmızı tonları üzerinde olmalıdır. Fakat yanlızca grolux (mor renkli) lambasının ışık şiddeti çoğu bitki türü için çok zayıftır; sıcak ya da soğuk günışığı lambalarıyla beraber kullanılmalıdır.
Floresan lambalı aydınlatmada dikkat edilmesi gereken konular:
· Günde 10-12 saat, düzenli saatlerde aydınlatma
· Tabana kadar yeterli aydınlanma için akvaryum 60cm'den yüksek olmamalıdır
· Floresan lambaları kullanıldıkça yaydıkları ışığın şiddeti azalır. Akvaryumda kullanılan lambalar en azından yılda bir yenilenmelidirler. Eski lambalar başka amaçlar için kullanılabilir.
· Parlak yüzeyli parabolik yansıtıcılarla ışık verimi arttırılabilir. Böylece enerjiden de tasarruf edilmiş olur.
· Floresan lambalarının takıldığı sistem kaliteli, su geçirmez ve paslanmaz olmalıdır. Elektirik kaçakları olmamalıdır.
· Kullanılması gereken floresan lambası sayısı, akvaryumunuzun yüksekliğine, genişliğine ve sağlamak istediğiniz ışık şiddetine (Yüksek, Orta, Düşük) bağlıdır. Bu ilişkiyi aşağıdaki tabelada görebilirsiniz:
Floresan lambalarının aralarındaki uzaklık akvaryumdaki suyun derinliği
40 cm 50 cm 60 cm
10 cm aşırı aşırı çok yüksek
15 cm aşırı çok yüksek yüksek
20 cm çok yüksek yüksek orta
25 cm yüksek orta orta - düşük
30 cm orta orta - düşük düşük
40 cm orta - düşük düşük yetersiz
Tabloda floresan reflektörleri (yansıtıcıları) kullanıldığı varsayılmıştır. Eğer yansıtıcı kullanılmıyorsa aynı ışık şiddetini elde etmek için yaklaşık iki kat daha çok lamba kullanmak gerekir.
Cıva buharlı (HQL) lambaları
Cıva buharlı lambalarla (HQL) yüksekliği 70 cm'ye kadar olan akvaryumlar aydınlatılabilirler. HQL gün ışığına yakın spektrumuyla bitki ve balıklar için ideale yakın bir aydınlanma sağlarlar. Bu lambaların bir avantaji da üstü açık akvaryumlarda kullanılabilmeleridir. Bu tip akvaryumlarda bazı bitki türleri suyun dışına doğru büyüyüp çok dekoratif bir görünüm verirler. Hatta bazı türler suyun dışında çiçek bile açarlar.
Isıtma ve aydınlatma
Hybrid-Şeklinde
