GEÇMÝÞTEN ( ESKÝDEN ) GÜNÜMÜZE DÜNYADA AYDINLATMA TEKNOLOJÝSÝNÝN ( KRONOLOJÝSÝ ) ZAMAN ÇÝZGÝSÝ :
ESKÝDEN KULLANILAN AYDINLATMA ARAÇLARI :
Dünyanýn, baþlangýcýndan beri, insanlar, ýþýk ana kaynaðý olarak güneþi kullandý.Geceleri ise odun ve benzeri katý yakýtlarý yakarak hem ýsýndý hem de aydýnlandý.
MÖ 70000 Sonradan tutuþturulacak olan yosun veya benzer bir malzemenin, içi hayvansal yaðla dolu olan delik bir kayanýn, kabuðun veya diðer doðal bulunan nesnelerin içine doldurulduðu bir sistem.
MÖ 4500 dolaylarýnda Yað kandili: Yað kandili icat edilir.
MÖ 3000 dolaylarýnda Mum: Mumlar icat edilir.
1300 yýllarda meþale:
1780 Yað lambasý: Aimé Argand, merkezi hava akýmý ile ayarlanabilir yað lambasýný icat eder.
1784 Aimé Argand, merkezi hava akýmý yað lambasýna cam bacasýný ekler.
1792 Gaz lambasý: William Murdoch, gaz aydýnlatmasýyla deney yapmaya baþlar, ve muhtemelen bu yýlda ilk gaz ýþýðýný üretti.
1802 William Murdoch, gazla Soho dökümhanesinin dýþýný aydýnlattý.
1802 Ark (yay) aydýnlatma: Humphry Davy, açýk havada ark (yay)-aydýnlatmayý denedi.
1805 Phillips ve Lee's Cotton Mill, Manchester, gaz ile tam olarak aydýnlatýlan ilk endüstriyel fabrikaydý.
1813 National Heat ve Light Company þirketi, Fredrich Winzer tarafýndan oluþturuldu (Winsor).
1815 Madenci lambasý:Humphry Davy, madencinin, madenci lambasýný icat eder.
1825 Hidrojen/oksijen/kalsiyum lambasý:
1835 Ampul: James Bowman Lindsay, Dundee' nin vatandaþlarý' na ampul’ un elektrik aydýnlatma sisteminin temeli olduðunu gösterir.
1840 Parafin (gaz) lambasý: Petrol’ den elde edilen yakýtý yakan lamba.
1841 Ark lambasý: Paris'te deneysel olarak genel aydýnlatma olarak kullandý.
1853 Petrol lambasý: Ignacy Lukasiewicz, petrol lambasýný icat eder.
1854 Bambu telli lamba: Heinrich Göbel, Bir cam ampulü’ nün içine yerleþtirilen karbona dönüþtürülmüþ bir bambu teli boyunca bir elektrik akýmýný geçirerek ilk olarak parlak lambayý icat etti.
1856 Heinrich Geissler, Elektrik arkýný bir tüp içerisinde denedi.
1867 Flüoresan lamba: A.E. Becquerel, ilk olarak flüoresan lambayý icat eder.
1875 Henry Woodward, elektrik ampulüne patent alýr.
1876 Pratik karbon ark lambasý: Pavel Yablochkov, Yablochkov kandili adý verilen pratik karbon ark lambasý ile ilk defa Paris’ in ana caddelerini aydýnlattý.
1879 Thomas Edison ve Joseph Wilson Swan, karbon-telli parlak lambanýn patentini alýrlar.
1880 16 Watt’lýk ampul: Thomas Edison, 1500 saat devamlý yanabilen 16 watt’lýk ampulünü üretti.
1889 Parlak gaz pelerini: Ýcat edilen parlak gaz pelerini, gaz aydýnlatmasýnda devrim yapar.
1893 Telsiz Flüoresan ve Neon lambalarý: Nikola Tesla, yüksek frekanslý elektrik tarafýndan saðladýðý enerjiyi, telsiz alçak basýnçlý içi boþaltýlmýþ gaz lambalarýný laboratuvarýný aydýnlatmakta kullanýr.
1894 Moore Tüpü: D.Mc Farlane Moore, Moore tüpünü yaratýr, elektrik gaz-boþaltma lambalarýnýn habercisi.
1896 Karpit lambasý:
1897 Akkor lamba: Walther Nernst, icat etmiþ olduðu akkor lambanýn patentini aldý.
1901 Civa-buhar lambasý: Peter Cooper Hewitt, civa-buhar lambasýný yapar.
1909 Tantaliyum telli lamba
1911 Georges Claude, neon lambasýný geliþtirdi.
1926 Edmund Germer, Flüoresan lambasýnýn patentini aldý.
1962 Diyot lambasý: Nick Holonyak Jr., Ýlk olarak pratik tayf görünümlü ýþýk yayan diyod lambasýný geliþtirir.
1985 Reflektör lamba
1991 Philips, 60,000 saat devam eden bir flüoresan lamba icat eder. Ampul, manyetik indüksiyon kullanýr.
Aydýnlatma Kronolojisi
Hybrid-Şeklinde
