Dua işe yarar mı araştırmasında sadece bilimsel değil, teolojik bir tartışma da var. Tanrı sadece iyileşmesi için dua edilen kişilere yardım ederek ayrımcılık yapabilir mi?
New York Presbyterian Hastanesi’nin din hizmetleri direktörü Raymond J. Lawrence şöyle diyor: ‘Tanrı’nın dualara cevap verip vermediğini araştırmak, onu sınamak anlamına gelir. Ama siz Tanrı’yı sınayamazsınız. Tanrının duaya karşılık vermek uğruna mucizevi bir şekilde doğanın yasalarını değiştirebileceğini düşünmek, çocukça bir beklentidir.’
Dua deneylerini savunanlar, temel olarak kalp hastaları üzerinde yapılan iki araştırmada elde edilen sonuçları dayanak alıyor. Dr. Randolph Byrd adlı kardiyolog, 1988 yılında, San Francisco Hastanesi’nin koroner bakım ünitesinde yatmakta olan 393 hastadan 192’si için Hıristiyan bir gruba dua ettiriyor ve dua edilen hastaların durumunda iyileşme tespit ediyor. Kansas City’de 990 kalp hastası üzerinde yapılan başka bir araştırmada da, tamamen yabancı kişiler tarafından dua edilen hastalarda benzer sonuçlar elde ediliyor.
Ancak istatistik uzmanlarına göre bu deneylerde o kadar çok değişken üzerinden ölçüm yapılıyor ki, sonuçta bazı hastaların şans eseri iyileşmesi zaten olasılık dahilinde. Yani bu deney, almak istediğin yanıtı alıncaya kadar, tekrar tekrar aynı soruyu sormaya benziyor.
HANİ HAMİLE KALMIŞLARDI
Dua taraftarlarının güvendiği bir başka kale ise son günlerde sarsıntı geçiriyor. Kısırlık tedavisinde duanın etkisini kanıtlayan 2001 tarihli çalışma, bu araştırmayı yayınlayan bilim dergisi tarafından geçenlerde geri çekildi. Üç kişilik bir ekibin büyük sansasyon yaratan araştırmasına göre kısırlık tedavisi görürken Hıristiyan gruplar tarafından dua edilen kadınların hamile kalma oranı, dua edilmeyenlere göre iki kat fazlaydı. Aradan üç yıl geçtikten sonra Columbia Üniversitesi söz konusu araştırmayı incelemeye aldı.
DOZ VE KOMBİNASYON
Duanın gücüne inananların da bir sorunu var: Doz meselesi. Kimi araştırmacılara göre birkaç şifacının gün boyunca dua etmesi yeterli olabiliyor. Kimi araştırmalarda ise geniş katılımlı gruplar daha uzun boylu dua ediyorlar. Hatta bazen birkaç Hıristiyan mezhebinden şifacılara görev verilirken, bazılarında da hahamlardan, Budist rahiplere ve New Age müritlerine kadar geniş bir şifacılar yelpazesine başvuruluyor.
Hep olumlu sonuçlanan deneylerden örnekler verdik ya, bazı deneyler de ters sonuç veriyor. 1997 yılında New Mexico Üniversitesi’nde rehabilitasyona alınan 40 alkolik üzerinde bir deney yapılıyor ve alkol illetinden kurtulması için dua edilenlerde hiçbir değişiklik olmadığı fark ediliyor. Üstelik, iyileşmesi için dua edildiğini bilen kadın ve erkek deneklerin daha da beter hale geldiği görülüyor. Çalışmayı yürütenlerden Dr. William Miller sonunda raporuna şu notu düşüyor: ‘Elde ettiğimiz sonucun ne anlama geldiği pek açık değil.’
Başkalarını iyileştirdi kendisi öldü
Dr. Elisabeth Targ adlı hekim, dua aracılığıyla uzaktan iyileştirme yöntemi için Amerikan hükümet fonlarından yararlanan ilk araştırmacı olarak biliniyor. Bu doktor, 1998 yılında yayınladığı çalışmasında, şifacıların ve Şamanların duaları sayesinde AIDS hastalarının bazı komplikasyonlardan korunduğunu iddia ediyor. Başka bir araştırmada ise dini grupların uzaktan duaları sayesinde, ölümcül beyin tümörü bulunan kişilerin ömrünün uzadığını tespit ediyor. California Pasifik Tıp Merkezi’nde yapılan her iki araştırma da halen devam ediyor. Ancak Dr. Elisabeth Targ artık araştırmanın başında değil. Çünkü 2002 yılında beyin kanserinden ölüyor. Ve Dr. Targ ölünce kullandığı yöntem yaylım ateşine tutuluyor. Araştırmada, elde ettiği verilerle oynadığı söyleniyor. Çalıştığı tıp merkezinin yetkililerine göre ise Dr. Targ’ın tek kusuru, denek grubunu çok küçük tutması.
Bu bilgiyi verdikten sonra, konunun kader sistemi içerisindeki yerine Rasûlullah aleyhisselâm'ın bir hadisi ile açıklık getirelim:
Rasûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a:
"Tedavi için kullandığınız ilaçlar, şifa isteğiyle okunan dualar ve (düşmanlardan) korunmak için kullandığımız koruyucu şeyler hakkında ne dersiniz, bunlar Allah'ın kaderinden bir şeyi geri çevirip değiştirir mi?" diye sorulduğunda.
"Bu saydıklarınız da Allah'ın kaderindendir" diye cevap vermiştir.
Bilelim ki, DUA, kader sistemi içinde yer alan çok önemli bir unsurdur. DUA edebiliyorsanız, edebildiğiniz kadar DUA ediniz; hepsinin de faydasını, dünya hayatında anlıyamayacağınız kadar fazlasıyla göreceksiniz. Zirâ, Allâh, kulunda ortaya çıkartacağı pek çok özeliği DUA şartına bağlamış; takdir ettiği pek çok şeye DUAYI vesile kılmıştır. Bu yüzdendir ki, "DUA mü'minin silâhı" olmuştur.
DUA, takdirin tüm güzelliklerinin size ulaşmasına vesile olan en değerli nimettir. Onu elden geldiğince çok ve güçlü olarak kullanan en büyük nimetlere kavuşacak olandır.
Kaderi anlamayan câhil ise, DUAYI terkeder; tüm mahrumiyet ve çileler de onu bekler!..
Konuyu, Rasûlullah aleyhi's-selâm'ın şu açıklamasıyla bağlayalım:
"İçinizden her kime DUA KAPISI AÇILMIŞ ise, muhakkak ona rahmet kapıları açılmıştır; ve Allâh'dan, afiyet istenilmesinden daha sevimli bir şey, istenmemiştir".
"DUA, inen belâya ve inmeyen belâya karşı faydalıdır. Ey Allâh'ın kulları, DUAYA SIMSIKI SARILINIZ!.."
Ağaç şeklinde