Eski ismi Şatak olan ilçe 1935 yılında ilçe olmuştur. Doğudan Gürpınar; güneyden Şırnak ve Siirt illeri; batıdan Bahçesaray; kuzeyden Gevaş ile çevrilidir. Yüzölçümü 2200 km², il merkezine uzaklığı 86 km. mesafededir. 1 belediye, 5 mahalle, 1 bucak, 26 köy, 90 mezra olmak üzere 123 yerleşim birimi vardır.
Dağlık ve ormanlık araziye sahiptir. Avcılık, ceviz, bal, alabalık, ağaç işçiliği, kilimcilik ve hayvancılığı ile ünlüdür.Van'ın en güzel mesire yerlerinden biridir. Hafta sonlarında Beyaz Su Şelalesi büyük ilgi görür.
Toplam Nüfusu 21.034, Şehir Nüfusu 4.658, Köy Nüfusu 16.376, Nüfus Yoğunluğu 12'dir.