Gürpınarın coğrafi özellikleri

[LUCKMAN]

Coğrafi genişliği ile Türkiye'nin en büyük ilçesidir, Van'a bağlı 6 ilçe ve Van da dahil olmak üzere 3 il ile sınırları vardır. Van'a bağlı ilçelerden; Edremit, Özalp, Saray, Başkale, Çatak ve Gevaş ile komşu olması ile birlikte güneyde Hakkari merkez ve Şırnak ili Beytüşşebap ilçesi ile de komşudur. Gürpınar ilçesi bu büyüklüğüne rağmen Van Gölü ile sınır değilse bile Van gölüne 20km kadar uzaktadır. Gürpınar kendi içinde de Keşişgöl ve Akgöl'ü de barındırmakta olup bu göller aynı zamanda Özalp ile de sınırdır. Ayrıca Zernek Baraj'ı gölü de Gürpınar'ın önemli büyük su kütleleri arasındadır.

4063 km2 alan ile Türkiye'nin en geniş ilçesi olan Gürpınar ilçesi alanı ile 3 ilimizin coğrafi büyüklüğünden daha geniştir. Bu genişliğe rağmen ilçe merkezi Van'a 20km uzaklıkta olup 15-20dk'da Van'a gidilebilmektedir. Hakkari Karayolu (D950) de Gürpınar sınırılarından geçmekte olup İran'a sefer yapan otobüslerin çoğu da ilçemiz sınırlarından geçmektedir.

İlçe Merkezi "Havasor Ovası" olarak bilinmekte olup daha eski bilgilere göre "Payizava" olarak ta tanınır.Havasor Ermenice "Ataların Vadisi" anlamına gelen "Have-tzor" kelimesinden türemiştir. Gürpınar ilçe merkezi 1730m rakıma sahiptir. Meteorlojiye karasal step iklimi hakim olup, ortalama 82 gün kar görmektedir. Yazları serin geçmekte olup, kışın ise aşırı kar olmamasına rağmen sert soğuklar olmaktadır. Gürpınar Van'ın hakim karakterine uygun olarak 320 gün ile en fazla Güneş gören merkezlerden biridir.Van'ın eski adı olan Tuşba kelimesinin karşılığının "Güneş Ülkesi" anlamına geldiğini anlatan söylencelere uygun olarak Gürpınar'da ve Van'da havanın kapalı olduğu Günler yok denecek kadar azdır.Yüksek rakımı nedeniyle ormanların gelişmesine imkan yoktur. Bu nedenle ancak bazı korunaklı bölgelerde bodur ağaçlardan oluşan orman karakterli gelişimler mevcuttur. Meyve yetiştiriciliğine de pek uygun olmayan Gürpınar Ovasında ancak soğuğa dayanıklı; Elma, Ayva vb. meyveler yetiştirilmekte ancak ticari amaçla kullanılmamaktadır. Buğday, Arpa, Şeker Pancarı, Mısır ise bolca yetiştirilmektedir. Eski devirlerde Üzüm yetiştiriciliğinin olduğu bilinse de bugün mevcut değildir.



Gürpınar merkezi olan Havasor Ovası dışında, Norduz Ovası, Hoşap Mıntıkasını da barındırır. Norduz Ovası Gürpınar'ın güneyinde olması ve geniş bir alanda olması nedeniyle iklimsel olarak Havasor ovasınına göre farklılık gösterir. Norduz Ovasından Hakkari'ye alternatif bir yol mevcut olup pek kullanılmamaktadır. Hoşap Mıntıkası ise Gürpınar ile Başkale, Özalp ve Saray sınırları arasında D950 Hakkari Karayolu civarında olan geniş ovadır. Bu ova boyunca Gürpınar merkezi de aşarak Van Gölünde dökülen eski adı ile "Ankğ(Akbaba)" olarak bilinen Hoşap çayı mevcuttur. Hoşap Çayı üzerinde Zernek Barajı kurulu olup sulama ve enerji üretimi için faydalanılmakta.

Gürpınar ilçesinin ismine de konu olan büyük bir su kaynağı ve çay başlangıcı olan "Başbulak Mevkii" de meşhurdur. Urartular meşhur Menua(Şamran) kanalı ile bu suyu 50km götürerek Van merkezine kadar cazibe ile ulaştırmışlardır. Bir mühendislik şaheseri olan bu kanalın kalıntıları halen mevcuttur. Gürpınar ilçesi ve Van Merkezi içmesuyu ihtiyacının tamamı bu kaynaktan karşılanmaktadır.

EmeĞİne SaĞlik