Bu tıp makineler standart sinema filmi üzerinde 24 x 36 mm. boyutunda görüntü veren makinelerdir. Küçük boyutlu ve hafif olmaları filmlerinin ucuzluğu sonuçlarının kusursuzluğu nedeniyle bugün gerek profesyoneller ve gerekse amatörler arasında çok yaygın olarak kullanılan bir makine tipidir. Memleketimizde çok yanlış olarak layka (Leica ) makine olarak isimlendirilir. Halbuki Layka (Leica) bu sınıfa giren makinelerden birinin markasıdır. 24 x 36 mm makine veya 35 mm.lik makine diye adlandırmak daha doğru olur.
24 x 36 mm. boyutunda bir görüntü veren bu tip makinelerin negatiflerinden agrandisman yapmadan istifade mümkün değildir Bunu göz önüne alan yapımcı firmalar makine ve objektif yapısında gerekli bütün duyarlılık ve olanakları kullanarak en iyi sonuçları verecek makineler imal etmişlerdir. Kenarları delikli normal sinema filmi kullanırlar filmin arkasında ayrıca kağıt bir film taşıyıcı yoktur. Filmler her poz değişiminde objektif önünden geçişlerini filmin kenar deliklerine geçen dişlilerin hareketiyle sağlarlar.
24x36 mm.lik makinelerde kullanılan objektifler genellikle 50mm odak uzaklıklı objektiflerdir. Maksimum objektif açıklıkları f :45'tur. İyi tip makinelerde f : 35 f : 28 daha gelişmiş tiplerinde ise f : 2 f : 1.4 ve f: l.l' dır. Kısa odak uzaklıkları sebebiyle büyük bir görüş açıları ve büyük bir alan genişliğine sahiptirler. Bu ise çok duyarlı netlik ve metraj ayarı yapmadan fotoğraf çekilebilmesini sağlar. Pahalı tipleri değişebilir objektif yapılıdırlar ki bu suretle çok değişik amaçlar için çok değişik odak uzaklıklı objektifler takılarak kullanılabilirler. 35 mm.lik makinelerde 2 tip obtüratör vardır. Tek ve sabit objektif yapılı olanlarda genellikle mercekler arası bir diyafram obtüratör değişebilir objektif yapılı olanlarda ise perdeli obtüratörler (4 fp8) vardır.
35 mm. Makineleri kendi aralarında bir sınıflandırmak gerekirse bunu vizör ve netleştirme sistemlerine göre basit vizörlü 35mm. makineler telemetreli 35mm. makineler ve refleks vizörlü 35mm. makineler diye gruplandırmak mümkündür.
35 mm'lik makine tiplerinden değişik görüntüler:
A. Film çevirme kolu
B. Obtüratör hızları göstergesi
C. Film poz sayacı
D. Serbest bırakma düzeni
E. Vizör bakma penceresi
F. Flaş takma ayağı
G. Geriye sarma kolu veya düğmesi
H. Objektif değiştirme düzeni
J. Mesafe ayar cetveli
K. Diyafram açıklığı göstergesi
L. Telemetre penceresi
M. Geri sarma için serbest bırakma düzeni
N. Objektif değiştirme düzeni
O. Otomatik geciktirme düzeni
P. Netlik ayar kolu ya da bileziği
Q. Vizör penceresi
R. Vizör çerçevelerini aydınlatma penceresi
S. Değişebilir objektifler için vizör çerçevesi selektörü
T. Sökülebilir taban plakası
U. Pozometre iğnesi
V. Pozometrenin film hızı ayar göstergesi
W. Pozometrenin fotosel gözü
X. Çevirme vidası
Vizörler ve netleştirme sistemleri hakkında ileride geniş açıklamalar bulacaksınız. Ancak bu şekilde bir sınıflandırma yaptığımıza göre kısa da olsa vizör ve netleştirme sistemlerinin bir tarifini burada yapmamız gerekmekte. Vizörler fotoğrafı çekilecek konunun film üzerinde ne şekilde çıkacağını sınırlarını tayin etmeye yarayan aksamdır. Basit vizörler bazen bir ayna mercek bazen iki mercekle oluşmuş bir optik sistemidir. Konunun film üzerinde çıkacak kısmının ufacık bir görüntüsünü verir. Basit vizörler sadece film üzerine düşecek görüntü hakkında fikir verir fotoğrafın sınırlarının belirlenmesine çerçevelenmesine yarar. Netlik ayarının yapılması fotoğraf çekene kalır.
Telemetreli makineler mesafe ayarının otomatik olarak yapılmasını sağlayan makinelerdir. Vizörle bağlantı yapılmış olan telemetrede en net veya üst üste çakışan görüntüler göründüğü zaman ki bu durumu yaratabilmek için makinenin objektif etrafındaki mesafe ayar halkasının çevrilmesi gerekir makinenin netlik ayarı otomatik olarak yapılmış olur. Bu makineler amatörler tarafından yaygın olarak kullanılan makinelerdir.
Orta boy tek objektifli refleks makineler bölümünde refleks sisteme kısaca değinmiştik. 35 mm'lik makinelerde de en güzel sonuçları almak görüntüyü bütün ayrıntılarıyla görebilmek refleks vizör sayesinde mümkün olur. Yalnız 35 mm. Makinelerde refleks vizörler çift objektifli refleks makinelerde olduğu gibi ayrıca bir vizör objektifi taşıyamaz refleks işlemi içinde normal makine objektifinden istifade edilir. Bugün piyasada çok değişik marka ve çok değişik tip ve karakterde refleks vizörlü 35 mm.lik makine vardır ve amatörler arasında denilebilir ki en çok kullanılan makinelerdir.
Polaroid Land Makineler: Fotoğraf çekildikten hemen sonra fotoğrafı basılmış olarak veren makinelerdir. Bu tip makineler gövde yapısı obtüratör objektif ve vizör sistemleri olarak daha evvel anlattığımız katlanabilir körüklü makineler görünüşündedirler. Fakat arka tarafları özel kasetli film bandını alacak şekilde değişik yapılıdır. Film bantları biri negatif diğeri pozitif kağıt şeridi taşıyacak şekildedir. Makine gündüz ışığında yüklenir ve çekime hazır olduğu anda negatif kağıt yüzü objektife doğrudur. Fotoğraf çekildikten sonra pozitif ve negatif kağıtların makinenin kenarından dışa doğru çıkmış olan ucu çekilir. Bu çekilişte negatif kağıt bir mil etrafında makinenin içine döner ve pozitif kağıtla yüz yüze gelir. Kağıt üzerinde her poz boyunda ince bir poşet içinde jel halinde banyo (develope) edici kimyasal madde vardır. Kağıt dışarı çekiliş anında iki mil arasından geçer ve geçerken bu iki mil arasında sıkışan poşet patlayarak içindeki sıvı halindeki banyo ( develope ) edici kimyasal madde kağıt üzerine sıvanır ve hızla banyo (developman) işlemine başlar. Bu süre siyah beyaz malzemede 15 saniye renkli malzemede 1 dakikadır.
Daha yaygın bir kullanılış sahası bulabilmek için bu makineler üzerinde her gün birçok gelişmeler yapılmaktadır. Fakat gerek çok basit olduğu ve gerekse malzemelerinin de oldukça pahalı olması sebebiyle sadece Amerika'da yaygın kullanılma sahası bulabilmektedir.
Normal fotoğraf makineleri belirli bir açıya gelen ışınları alabilirler ki bu makine tipine bağlı olarak genellikle 45 ile 80 derece arasındadır. Halbuki bazen konunun bir baştan öbür başa kadar geniş bir görüş açısı içindeki bir fotoğrafının çekilmesi gerekebilir. Bu iş için bazı makinelerin (örneğin Rolleiflex) özel panaromik adaptörleri vardır. Bu adaptörler yardımıyla makine bir tabla üzerinde bir tarafa doğru üç defa hareket ettirilerek üç ayrı negatif çekilir. Adaptör bu işi o şekilde yapmıştır ki film banyo edildikten sonra konunun kesiksiz ve üç poz boyunda bir fotoğrafı elde edilir. Bu işi pratik şekilde ve tek bir hareketle yapan makineler ise panaromik makinelerdir. En tanınmış olanı Widelux markalıdır. Bu makinelerin objektif kısımları sağdan sola hareket ederek 24x60 mm. Boyutunda bir görüntü verirler. Önde dönen objektifin arkasında düz bir yarık vardır. objektif dönünce bu yarıktan sızan ışınlar da film yüzeyini tarayarak objektifin dönüş derecesi kadar geniş bir sahanın panaromik bir görüntüsünü verir ki böylece 140º bir sahanın panaromik görüntüsü elde edilir.
Bu makineleri incelemeden önce Stereoskobi'nin ne olduğunu incelemek gerekir. Türkçe deyimle buna üç boyutlu diyebiliriz. Fotoğrafta bütün görüntülerin bir düzlem üzerine alınmasıdır. Her ne kadar fotoğrafta bir derinlik perspektif duyusu varsa da: bu gerçek üç bouyutluluk yanında pek önemli değildir. Fotoğrafta üç boyutluluk ancak stereoskopi yardımıyla elde edilir. Stereoskobide esas her göze kendi görüş açısından bir bakış vererek üç boyutluluk yaratmaktır. Bunun için de aynı konunun iki farklı açıdan çekilmiş iki fotoğrafının birine bir gözle diğerine diğer gözle bakmak icap eder.
Böylece beynimizde bir üç boyutluluk duyusu yaratılmış olur ve konuyu doğada olduğu şekliyle bütün derinlikleri ile görebilmemiz mümkün olur. Bu iş için stereoskop denilen dürbüne benzer bir alet kullanılır. Her bir gözün karşısına gelen yere değişik açıdan çekilmiş birbirinden çok az farklı olan iki fotoğraf konur ve bakılır. İşte bu fotoğrafları çekmek için kullanılan makineler stereoskopik fotoğraf makinesidir. İki karanlık odaları ve iki objektifleri vardır. Diyafram ve obtüratörleri birbirleriyle bağlantılı ve tek hareketlidir ki bir fotoğraf çekişte iki görüntü elde edilir. Bu iki görüntü arasındaki fark iki objektif arasındaki mesafenin verdiği görüş açısı farkıdır ki bu mesafe de insanın iki gözü arasındaki 65 mm.lik mesafedir.
Fotoğraf makinesi imalatında gelişmeler genellikle iki yönde olmaktadır. Bunlardan bir tanesi fotoğrafçılığı kendilerine bir zevk yapmış fotoğrafçılığın en derin noktalarına kadar inmek isteyen amatörler ve profesyoneller için yapılan teknik gelişmeler diğeri ise fotoğrafçılığı günlük yaşantısının bir parçası halinde ve sadece fotoğraf çekmek için yapan fotoğraf makinesi taşıyıcısı amatörler için yapılan teknik kolaylıklardır. İşte bu ikinci tip amatörler için geliştirilen son tip makineler Instant ve Rapıd tipi makinelerdir. Bunlar da bir- çok pratiklikler. basitlikler ve kolaylıklar bir araya toplanmıştır. Öyle ki bu makinelerle amatörün makinesini konuya çevirmesi ve deklanşöre asması yeterlidir. Gelecek sayımızda sizlere objektifleri tanıtmaya çalışacağız.