Ekran Kartlari Hizlandirici Portlari Ve Özellİklerİ
1.1.10. Ekran Kartının Özellikleri
1.1.10.1. Çözünürlük
Görüntü üzerinde her rengi oluşturmak için kontrol edilebilecek noktaya piksel denir.
Çözünürlük ise ekranda görünen piksel sayısıdır. Çözünürlük 800x 600 ise yatayda 800,
düşeyde 600 piksel olduğunu gösterir. Çözünürlük artarsa görüntü kalitesi de artar.
Çözünürlük değeri ne olursa olsun nesneleri piksel değeri değişmez. Çözünürlük artırılırsa
belleğe olan ihtiyaç artmaktadır.
Şekil 1.2: Çözünürlüklere göre görüntü kapasitesi
1.1.10.2. Renk Derinliği
Renk derinliği bir pikselin alacağı renk miktarıdır. Renk derinliği artarsa her pikselin
alabileceği renk sayısı da artar. Piksellerin renk çeşitliliğinin artması görüntünün gerçeğe
yakın olmasını sağlar. Piksellerdeki renkler kırmızı, yeşil mavi (RGB) renklerinin
karışımından oluşur.
Renk derinliği arttıkça piksellerdeki veri miktarı da artar. Bu artış ekran kartı görüntü
işlemcisinin işleyeceği veri miktarını da artırır ve daha fazla görüntü belleğine ihtiyaç
duyulur.
1.1.10.3. Ekran Kartı Tazelenme Hızı
Bir ekran kartında, ekran kartı belleğinin (video belleği) içeriğini okumaktan sorumlu
aygıt RAMDAC'tir. RAMDAC bir dijital analog çeviricidir. Bellekteki sayısal verileri (1 ve
0'lardan oluşan veriler) okuyup monitörün görüntüleyebileceği analog video sinyallerine
dönüştürür.
RAMDAC’in veriyi dönüştürmesi ve aktarması tazeleme hızını belirlemektedir. Bir
ekran kartının tazelenme hızı, RAMDAC’in görüntü sinyallerini saniyede kaç kere monitöre
göndereceğini belirlemektedir. Bu aynı zamanda monitörün de tazelenme hızıdır. Tazeleme
hızı düşük olursa görüntüde titreşime neden olur. Ekran kartı tazelenme hız birimi Hz (hertz)
‘dir.Interlacing:
Yüksek çözünürlükte görüntü sağlamak için geliştirilmiş bir tekniktir. Her tazeleme
sırasında ekranın sadece yarısı tazelenir. Önce tek numaralı sonra çift numaralı satırlar
tazelenerek yüksek çözünürlük hızı sağlanır. Bu tekniği kullanan monitörlerde
animasyonların görüntülemesi sırasında sorun çıkmaktadır.
1.1.10.4. Görüntü Arayüzü Görüntü arayüzü ekran kartının çözünürlük ve renk derinliğini belirler. Görüntü
arayüzü ekran kartının görüntü kalitesi etkilemektedir.
Çeşitli grafik arayüzleri ve maksimum çözünürlük değerleri
Görüntü Arayüzü ÇözünürlükVGA (Video Graphics Array) 640x480
SVGA (Super Video Graphics Array) 800x600
XGA (eXtended Video Graphics Array) 1024x768
WXGA (Wide eXtended Video Graphics Array) 1200x768
SXGA (Super eXtended Video Graphics Array) 1280x1024
SXGA+ (Super eXtended Video Graphics Array Plus) 1400x1050
WSXGA+ (Wide Super eXtended Video Graphics Array
Plus)
1680x1050
UXGA (Ultra eXtended Video Graphics Array) 1600x1200
WUXGA (Wide Ultra eXtended Video Graphics Array) 1920x1200
QXGA (Quad eXtended Graphics Array) 2048x1536
QSXGA (Quad Super eXtended Graphics Array) 2560x2048
1.2. Ekran Kartının Çalışması
Bilgisayarın işlemcisi tarafından işlenen veriler anakart ile ekran kartının görüntü
belleğine aktarılır. Görüntü işlemcisi görüntü belleğindeki verileri işler ve görüntü
hesaplamalarını yaptıktan sonra görüntü belleğine gönderir. Bu veriler buradan RAMDAC
birimine gider. Görüntü belleğindeki bilgiler RAMDAC’e aktarıldıktan sonra bu bellek
boşalır. Boşalan belleğe görüntü işlemci tekrar veri iletir. RAMDAC bu dijital verileri
monitörde görüntülenecek analog sinyallere dönüştürüp ekran kartının çıkışına gönderir. Bu
işlemler sırasında Video BIOS’da ekran kartının veri akışını kontrol eder ve düzenler.
Veriyolu hızı, görüntü belleğinin kapasite büyüklüğü bu işlemlerin süresini azaltır ve
görüntü kalitesini artırır.
Şekil 1.3. Ekran kartının çalışması
101.3. Ekran Kartı Çeşitleri
1.3.1. Veriyolu Standardına Göre ISA
PCI
AGP
PCI Express
1.3.2. Fizik Yapısına Göre Anakart üzerinde entegre olan (onboard) ekran kartı
Resim 1.5: Tümleşik (onboard) ekran kartı
Anakartın genişleme yuvasına takılı olan ekran kartı
AGP; hızlandırılmış grafik portu anlamına gelen, sadece ekran kartları için kullanılan
bir veri yoludur. AGP veriyolu ekran kartı üzerindeki görüntü belleği yetersiz olduğu zaman
sistem belleğini kullanılmaktadır. AGPportları PCI gibi 32 bit genişliğindedir.
PCI ekran kartları 33 MHz ile çalışırken, en düşük AGP ekran kartları 66 MHz`te
çalıştığından daha büyük bant genişliğine sahiptirler. 2X, 4X ve 8X hızlarındaki AGP ekran
kartlarındaki bant genişliği 2, 4, 8 katlarına çıkarılmıştır. PCI veriyolundaki bant genişliği
paylaşılır, fakat AGP veriyolundaki bant genişliğinin tümünü ekran kartı kullanır.
Onboard (tümleşik) ekran
kartı
11Resim 1.7: AGP ekran kartı
1.5. PCI ExpressPCI Express ekran kartları AGP ve PCI ekran kartlarına göre daha büyük bant
genişliğine sahiptir. PCI-E veya PCI-X olarak kısa isimlendirilir. PCI-E çift yönlü veri
aktarımı yapar. PCI-E x1, PCI-E x2, PCI-E x4 olarak üretilen ekran kartlarının bant
genişlikleri 1, 2, 4’ün katları şeklinde artar.
Resim 1.8: PCI-Express ekran kartı
Grafik işlemcisi ve fan
TV/S video çıkışı
VGA monitör
çıkışı
DVI çıkışı
PCI Express bağlantısı
Grafik işlemcisi ve fan
VGA monitör
çıkışı
TV/S video
çıkışı AGP slot
bağlantısı
DVI çıkışı
12
Aşağıdaki tabloda bir ekran kartının teknik özellikleri belirtilmiştir.
Grafik İşlemcisi GeForce 7300GS
Video Bellek 256 MB DDR2
Motor Hızı 550MHz
Bellek Hızı 540MHz
RAMDAC 400MHz
Veriyolu Standardı PCI-Express
Bellek Arayüzü 64-bit
Maks. Çözünürlük 2048x1536
VGA Çıkışı Standart 15-pin D-sub
TV Çıkışı HDTV çıkış
DVI Çıkışı DVI-I
2.VGA Çıkışı Var
Ekran Kartlari Hizlandirici Portlari Ve Özellİklerİ
Normal
